تفکر انتقادی

فکر انتقادی، تفکری هدفمند است که به مجموعه‌ای از مهارت‌ها ختم می‌شود (مورد پرسش قرار دادن قضاوت‌ها و ارزیابی‌ها، سنجش استدلال‌ها، قضاوت کیفیت شواهد، ارزیابی ادعاها و اعتبار سنجی منابع، روشنفکر بودن و داشتن آگاهی از برآوردهای ضمنی، مورد پرسش قرار دادن تفاسیر احتمالی) که شامل پرسش‌های مولد و پرحاصل است.

در تمام این موارد، نقش پرسش بسیار اهمیت دارد: پرسش سوالاتی که معطوف به یافتن اطلاعات جدید، منابع آن، مفاهیم آن و تعصبات احتمالی در تفاسیر است. این نوع از پرسش به عنوان پرسش مولد توصیف شده است. از این روش فکری، تمام انواع مهارت‌های مناسب و تمایلات نهفته می‌تواند نشات بگیرد. مهارت‌هایی که در این آزمون مورد ارزیابی قرار گرفته است به شرح زیر می‌باشد:

• استدلال

استدلال، ترکیب قانون‌مند قضیه(های) معلوم برای رسیدن به قضیه(های) تازه است. در استدلال، ذهن بین چند قضیه، ارتباط برقرار می‌کند تا از پیوند آن‌ها، نتیجه زاده شود و به‌این‌ترتیب نسبتی مشکوک و مبهم به نسبتی یقینی تبدیل شود به عبارتی دیگر به تجمیع تصدیقات برای اثبات تصدیقی دیگر استدلال گفته می‌شود.

• شناسایی مفروضات

فرضیه، یک توضیح برای یک رخداد است یا پیشنهادی برای اینکه چگونه چند رخداد با یک دیگر رابطه دارند. در تعریفی دیگر، فرضیه به فرضی گفته می‌شود که به عنوان یک توضیح و تفسیر آزمایشی بکار می‌رود و پایه تحقیقات بعدی را تشکیل می‌دهد. معمولاً تشکیل یک فرضیه، نخستین گام در حل مسئله یا مشکل است.

• استنتاج

استنتاج در فرهنگ لغت فارسی به معنای استخراج نتیجه از مقدمه می‌باشد. استنتاج اصطلاحی است که در فلسفه و منطق به کار می رود. این واژه به معنای نتیجه‌گیری می‌باشد و منظور از آن این است که ذهن از یک حکم کلی، یک حکم جزئی را نتیجه بگیرد و به اصطلاح از کلی به جزئی پی ببرد. مثلاً پس از آنکه بر ما ثابت شد که هر سیاره ای می‌چرخد و زمین نیز یک سیاره است، نتیجه می‌گیریم که زمین هم می چرخد. به عبارت دیگر، این حکم را استنتاج (نتیجه گیری) می‌کنیم.

• استنباط

استنباط در فرهنگ لغت فارسی به معنای درک مطلبی از مطلب دیگر و یا دریافتن امری به قوه فهم و اجتهاد خود می‌باشد. از نظر متخصصین، استنباط به معنی شناسایی و دارا بودن عناصر مورد نیاز برای رسیدن به نتایج منطقی است؛ ارائه تخمین و فرضیه؛ در نظر گرفتن اطلاعات مرتبط و درگیر کردن پیامدهای ناشی از داده‌ها، مدارک، قضاوت‌‌ها، اعتقادات، نظرات و مفاهیم در نتیجه‌گیری. پیگیری شواهد، گمانه‌زنی جایگزین‌ها و نتیجه‌گیری به عنوان مهارت‌های زیرمجموعه استنباط معرفی می‌شوند.

• تفسیر

تفسیر در فرهنگ لغت فارسی به معنای واضح و آشکار ساختن معنی سخن می‌باشد. تفسیر شامل مهارت‌های زیرمجموعه طبقه‌بندی، اهمیت رمزگشایی و شفاف‌سازی معنی است. ‌‌برای مثال می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: تشخیص یک مشکل و توضیح دادن آن بدون تعصب؛ فهمیدن مقاصد یک فرد بر اساس حالت چهره‌اش. تشخیص یک ایده اساسی از ایده‌های پیش پاافتاده موجود در یک متن؛ شفاف‌سازی معنای یک علامت، نمودار یا جدول؛ تشخیص دادن هدف، قالب یا نقطه‌نظر یک نویسنده.

منبع modirino