تفکیک و طبقه بندی مهارتهای رهبری: الزامات مهارت رهبری در سطوح سازمانی
در راستای مطالعات ام در موضوع رهبری سازمانی , فرصتی شد تا از مقاله جذاب دکتر Troy V.Mumford و همکارانشون رو استفاده کنیم . نام این مقاله “The leadership skills strataplex: Leadership skill requirements across organizational levels” است که در سال ۲۰۰۷ با یک بررسی میدانی نتایج جالبی رو در وب سایت sciencedirect منتشر کرده .
پیچیدگی مولفه های موثر بر رهبری سازمانی باعث شده تا پژوهشگران رهبری موثر , در خصوص تحقیقات بیشتر در مورد الزامات مهارت رهبری و نحوه تغییر این الزامات در سطح سازمانی , دست از مطالعه سیستم ها بر ندارن. در چکیده این مقاله ارزشمند , نویسندگان اشاره میکنن که الزامات مهارت رهبری رو به صورت لایه بندی شده (strata) و تقسیم شده (plex) مفهوم سازی خواهیم کرد .همون طور که اشاره شد اصطلاح strataplex در این مقاله از اصطلاح “strata” گرفته شده است که از کلمه “stratify” به معنای داشتن تعدادی لایه یا سطح در یک سیستم سازمان یافته گرفته شده است ، و اصطلاح “plex” که از کلمه “پیچیده” گرفته شده به معنی تقسیم بر تعداد مشخص شده ای از قطعات است. بنابراین ، عبارت strataplex ماهیت طبقه بندی شده و پیچیده ای از الزامات مهارت رهبری و ارتباط آنها با مدیریت مسیر شغلی و سطوح سازمانی رو برامون تداعی میکنه.
بد نیست اشاره کنم مدیریت مسیر شغلی در حقیقت دارای مولفه های یادگیری ,هدف گذاری مسیر شغلی , راهبرد مسیر شغلی و تصمیم گیری مسیر شغلی هست.
در ادامه نویسندگان بر اساس نوع بینشی که مطرح شد و دسته بندی مطالعه پژوهش های دیگران ، مدلی رو ارائه می دن که از چهار دسته الزمات مهارت رهبری تشکیل شده.یعنی :
- مهارت های شناختی
- مهارت های بین فردی
- مهارت های شغلی
- مهارت های استراتژیک
به دلیلی که در ادامه میبینید من قصد دارم مهارت شناختی رو خارج از متن مقاله , بطور کوتاه توصیف کنم. منظور از مهارت های شناختی مواردی چون مهارت خودآگاهی , دانش رابطه بین فردی و شناخت محیطی , هست.
مهارت خودآگاهی به فرد کمک میکنه تا نقاط قوت و ضعف خودش رو بیشتر بشناسه به عبارتی مهارت خودآگاهی , مهارت های مرتبط به خود فرد و استفاده از مهارت های خود مدیریتی فرد برای توسعه فردی هست مانند شنود موثر , مدیریت فشار روانی , مدیریت زمان ,هوش فرهنگی , برنامه ریزی برای آینده و… .به عنوان مثال مدیری که نقطه ضعف خودش رو نمیشناسه نهایتا این موضوع در قسمتی از سازمانش بروز خواهد کرد. بنابراین این مهارت در ادامه نیاز به داشتن درک صحیحی از افراد سازمان نیز خواهد داشت تا به خود فرد کمک کنه تحلیلی از خودش ارائه بده .
همینطور دانش بین فردی در واقع قابلیت همکاری موثر با دیگران مانند تفویض اختیار ,توانایی استفاده از قدرت , مدیریت تعارض , توانایی هدف گذاری , توانایی انجام کاری که دیگران قادر نیستند ,توانایی بکار گیری تلاش کارکنان در جهت اهداف سازمانی و توجه به هوش فرهنگی در سطح کارکنان و… هست.
شناخت محیطی درک واضح و درست از محیطی که فرد در اون کار میکنه و توانایی انطباق و انعطاف پذیری با شرایط هست که با شناخت سازمان و رقبا , تغییرات محیطی و انطباق با تحولات محیطی ارتباط مستقیم داره .
در ادامه گروه آقای مام فورد نصمیم میگیرن تا این نتایج رو روی ۱۰۰۰ نفر از مدیران ارشد , میانی و پایه اعمال کنن .
همون طور که در شکل بالا مشاهده میکنید ، چهار مثلث چهار مقوله مهارت مورد نیاز رهبری را نشان می دن. خطوط هاشور، الزامات مربوط به مشاغل مدیریتی در سطوح مختلف سازمانی رو طبقه بندی می کنن . سه شکل برای تصویر (مثلاً سطوح پایه، میانی و ارشد) برای نمایش انتخاب شده ، اما این مفهوم می تونه در سطوح سازمانی بیشتری هم به کار بره. منطقه در نظر گرفته شده در هر قشر یا مثلث پی در پی , بیانگر مقدار فرض شده اون مهارت ویژه رهبری هست که برای آن سطح شغلی خاص لازم میدونیم.
بررسی ها ی ایشون نشون میده , مهارتهای لازم برای رهبری در سطوح مختلف سازمان حضور دارن و شغل های موجود در لایه های بالاتر سازمان نیاز به درجات بالاتری از مهارتهای رهبری خواهند داشت. علاوه بر این ، الزامات مهارت شناختی (مانند ارتباطات شفاهی و مکتوب) در همه سطح سازمانی مهم هستند و به عبارتی اساسی ترین مهارت های رهبری اند.اما برخی از الزامات مهارت استراتژیک فقط در بالاترین سطح سازمان به طور کامل ظاهر می شن . بنابراین ، در نهایت اثبات میکنن که چارچوب استراتژیک ابزاری ارزشمند برای مفهوم سازی الزامات مهارت های رهبری در سطوح سازمانی هست. شکل زیر نشون میده که الزامات مهارت های رهبری با سطح سازمانی افزایش پیدا میکنه.
این نمودار در حقیقت شکل تعامل بین مهارت و سطح سازمانی رو نشان می ده . همون طور که آنالیز همبستگی هم نشون میده ، مهارت های رهبری استراتژیک و شغلی دارای شدیدترین شیب در سطوح هستند و به دنبال اون مهارت های بین فردی و مهارت شناختی قرار دارن.
این یافته ها نتایج مهمی برای تحقیقات و عملکرد سازمانی ارائه میدن. اول اینکه ، شواهد تجربی خوبی در مورد مفید بودن لحاظ مقوله های مختلف مهارت های رهبری در قالب یک مدل strataplex ارائه دادند.دوم اینکه، این مطالعه نشان داد که مهارتهای شناختی رهبری در سطوح بالاتر در سازمان کاهش پیدا نمی کنند بلکه بیشتر هم می شن.
با کلیک رو دانلود , مقاله مذکور رو میتونید از وب سایت گذرگاه سئو دریافت کنید .
امیر حسین اکبری
